Hoe vaak komt suïcidaliteit voor bij jongeren?
De adolescentie is één van de belangrijkste periodes voor het ontstaan van suïcidaliteit. In dit deel vind je cijfers over suïcides, suïcidepogingen en suïcidegedachten bij kinderen en jongeren in Vlaanderen. De meest recente cijfers vind je steeds hier.
Gezien de hoge prevalentie van suïcidegedachten en pogingen bij jongeren - wat een belangrijke risicofactor is voor suïcidaal gedrag op latere leeftijd - en gezien dit proces al op heel jonge leeftijd kan starten is dit een thema dat niet onbesproken mag blijven in de hulpverlening. Vroegdetectie is de eerste stap in preventie.
Suïcides bij kinderen en jongeren
Onder de leeftijd van 14 jaar komt suïcide weinig voor, maar tijdens de adolescentie, vanaf de leeftijd van 15 jaar, stijgt de prevalentie van suïcides. Jonge mannen overlijden daarbij vaker door suïcide dan jonge vrouwen. Onderstaande figuur geeft weer hoe het sterfterisico in Vlaanderen verschilt naargelang leeftijd en geslacht.
In 2020 was suïcide de
belangrijkste doodsoorzaak bij Vlaamse jongeren tussen 15 tot 19 jaar (Departement Zorg, n.d.). Er overlijden dus meer jongeren aan suïcide dan aan verkeersongevallen.
Suïciderate in Vlaanderen, per leeftijdsgroep van 5 jaar, per geslacht, 2021
Bron: Departement Zorg, 2023.
Suïcidepogingen bij kinderen en jongeren
Suïcidepogingen (zonder fatale afloop) komen meer voor tijdens de adolescentie dan in andere leeftijdsgroepen.
Uit cijfers gebaseerd op aanmeldingen op de spoeddiensten in Vlaanderen in de periode 2012-2021 blijkt dat:
- De meeste suïcidepogingen (over alle leeftijden heen) worden ondernomen in de leeftijdsgroep van 15-18 jaar.
- Meer meisjes een suïcidepoging ondernemen dan jongens.
- Suïcidepogingen voorkomen vanaf de leeftijd van 8 jaar.
Suïcidegedachten bij kinderen en jongeren
Suïcidegedachten komen meer voor tijdens de adolescentie dan in andere leeftijdsgroepen. De prevalentie van suïcidale gedachten verschilt per geslacht en onderwijsvorm.
Uit de Gezondheidsenquête van 2018 kwam naar voren dat 12,9% van de Vlaamse bevolking van 15 jaar en ouder ten minste één keer in zijn leven ernstig aan suïcide heeft gedacht. Bij jonge vrouwen lag dit percentage hoger. Bijna 20% van de jonge vrouwen (15-24 jaar) en 11% van de jonge mannen (15-24 jaar) dacht ernstig aan suïcide in de loop van hun leven.
De Studie Jongeren en Gezondheid uit 2022 bij 13- tot 18-jarigen toonde dat 16,3% van de jongens en 28,3% van de meisjes ooit al twee keer of meer aan zelfmoord dacht. De prevalentie van zelfmoordgedachten vertoont een stijgende trend naarmate men ouder wordt.
Te onthouden
- Onder de leeftijd van 14 jaar komen suïcides zelden voor, maar vanaf 15 jaar stijgt het suïciderisico.
- Bij Vlaamse jongeren van 15 tot 19 jaar is suïcide de belangrijkste doodsoorzaak.
- Jonge mannen overlijden vaker door suïcide dan jonge vrouwen.
- Jonge vrouwen ondernemen vaker (niet-fatale) suïcidepogingen dan jonge mannen en vaker dan andere leeftijdsgroepen.
- Jonge vrouwen (28,3%) denken vaker aan zelfdoding dan jonge mannen (16,3%).